Compacten - paar vragen

Hier

Zoon is hier al jarenlang aan het compacten. Het is de methode van Rekenrijk. Een mapje met een overzichtje naar welke klassikale uitleg hij moet luisteren en welke sommen hij zelfstandig mag gaan maken. Als het af is is er verrijkingsstof.
Eerst lieten ze hem per blok werken, als hij met het werk van het blok klaar was, ging hij verrijkingsstof doen. Dat werkte niet. Hij ging haasten, afraffelen, luisterde niet meer naar de klassikale uitleg, 'omdat hij de sommen die erbij hoorden toch al gemaakt had'. Bepaalde dingen die voor hem moeilijk zijn, snapte hij dan niet, omdat hij de uitleg had gemist. Meester in paniek (en zoon ook wel een beetje).
Nu doen ze het anders. Zoon doet gewoon elke dag zijn compact werk, net zo ver als de klas is, en dan gaat hij ook elke dag verrijkingsstof doen. Dat werkt beter.
Het lastige voor zoon was, dat hij bepaalde dingen al heel snel snapte. Hij snapte de basis van breuken al in groep 3 bijvoorbeeld. (je weet wel, dat een derde meer is dan een kwart en zo). Maar... met breuken rekenen, dat is weer een vak apart. Zoon dacht dan: 'Oh, de juf gaat breuken uitleggen, dat is saai, dat snap ik allang.' En ging de gaatjes in het plafond zitten tellen. Toen het stuk kwam dat hij nu precies nodig had, mistte hij dat compleet. Bij de toets viel hij dan uit en bleek dat hij dacht dat 1/10 + 2/8 = 3/18. Met staartdelingen, schatten en met gewichten werken, precies hetzelfde verhaal. Als hij dan even een-op-een uitleg krijgt, zegt hij binnen twee minuten: 'Aha'. En dan is dat ook weer klaar hoor, dus echt een ramp was het niet.
Zoon leert echt top-down en de hele rekenmethode is hopeloos bottum up. Elke keer een bijna onwaarneembaar stukje moeilijker.
Dat is dus iets om op te letten.
Volgens mij, past de compact methode van rekenrijk overigens zo naadloos op het boek, dat je probleemloos midden in een blok kan beginnen met compacten. Het betekent gewoon: heel veel sommen kun je overslaan, want die snap je toch wel. In de tijd die overblijft ga je verrijken. Die verrijking van Rekenrijk, valt overigens heel erg tegen. Het is nauwelijks moeilijker dan de basisstof en de leukste sommen, kloppen vaak niet. Maar dat snappen ze op school nog niet.
Bij ons op school moet je wel een paar keer een A voor rekenen op de citotoets gescoord hebben voor je mag compacten. Het gebeurt ook weleens dat een kind dus weer stopt met compacten, omdat de resultaten tegenvallen. Maar dan kan hij na een paar maanden toch weer gewoon instappen.
Op sommige scholen werken ze omgekeerd. Ze laten kinderen die goed rekenen, eerst de bloktoets doen. Dan kijken ze met welke sommen ze moeite hebben en dan laten ze die sommen oefenen. Dat lijkt me helemaal ideaal.
Maar goed, het klinkt als een niet zo leuke juf, die niet de mogelijkheden van je kind ziet, balen! Is de rest op school ook zo, of is het alleen deze juf?

Pfff

Wat heb ik veel woorden gebruikt om iets simpels uit te leggen!

Marieke

Nee. Zoon maakt veel minder opgaven dan het gewone Rekenrijk. Als hij klaar is met de les, gaat hij aan de verrijking. Dat is soms 'meer' van Rekenrijk, maar dat stelt niet zoveel voor. Vaak heet het Rekentijger, wat hij doet als verrijking. 'Hartstikke saai.'
Het nadeel is, dat de verrijking in het verleden niet goed nagekeken en beoordeeld wordt. Maar zijn huidige juf doet dat gelukkig wel.

Kobalt en marieke

Dank voor jullie reakties.
Kobalt, wellicht wat lang, maar wel fijn. Krijg ik wel een beeld. En ja, balen dat de juf niet zijn mogelijkheden ziet. Ik snap ook niet waarom niet. Hij had voor rekenen 2 keer een 5 gehaald, maar als je goed kijkt (moet je dat wel doen) zag je dat alle fouten bij de herhalingen zaten (soms antwoord half opgeschreven, mmaar je zag goed dat hij het echt wel snapte (maar toen ik vroeg: wat valt je op? zei zij: hij schrijft maar wat op!), soms ook suffe sommetjes gewoon niet gemaakt . Voor ons (en iedereen die even meekijkt en nadenkt) klip en klaar, maar zij wil er op de een of andere manier niet aan... Ik denk dat het trouwens aan de juf ligt en niet aan de school. Maar wachten tot groep 6 vinden we niet goed voor zoonlief (we hebben het wel overwogen).

Marieke, je hebt gelijk als je zegt dat ik iets wil waarvan ik niet precies weet wat het inhoudt. Maar wat ik vooral wil is meer uitdaging voor mijn zoon! En de kinderen in de klas die wel meer uitdaging krijgen (en nodig hebben) (naast die ene speciale les) krijgen.... compacten. Dus vandaar dat ik dat toch een logische gedachte vind. Nog wel mijn vraag of ze op school "goed" compacten, dus of ze ze niet helemaal in het diepe gooien (geen uitleg meer geven).

Hoorde nl. eens van een vriendin waarvan zoonlief na veel aandringen mocht gaan compacten. Toen het niet goed ging zei juf: hij kan het toch niet aan.... Bleek hij na testen zeer hoogbegaafd te zijn!! En wat bleek: hij kreeg met het compacten meteen helemaal geen uitleg meer, alsof hij autodidact is in plaats van (alleen) heel slim....

Mensen met meer ervaringen over compacten hoor ik graag. Wij hebben nl. niet Rekenrijk, maar Alles Telt, dus het kan ook weer anders zijn misschien?

Maar goed, graag dus meer reacties op mijn vragen, m.n. of hij gewoon tussentijds zou moeten kunnen meedoen met compacten.

Ervaring met beiden

Oudste mocht na heel veel zeuren compacten met rekenen in groep 6, volgens mij met Rekenrijk.
Voordat ze begon haalde ze altijd een 8 voor de hoofdstuktoets. Vanaf dat ze compacte, haalde ze nog steeds een 8 voor de toets. (dochter is aan de nonchalante kant). Maar het compacten was voor haar een enorme opluchting. Al die zinloze herhaling zat haar erg dwars.
Jongste is versneld van begin 4 naar begin 5. Het eerste half jaar ging goed, daarna begon de verveling weer. Hij mocht na aangeven van ons compacten met Alles Telt. Ook hier scheelde dat veel. Hij kreeg pluswerk in de plaats van.
Bij beide kinderen betekende compacten dat ze maar een deel van de sommen hoefden te doen. Daar is een routeboekje voor, waarin staat welke sommen wel gedaan moeten worden om zeker te weten dat kind geen stof overslaat.
Op onze school deden ze geen toets achteraf, maar gewoon gelijktijd met de rest van de klas.
Het is HEEL belangrijk dat leerkracht het extra werk wel nakijkt en bespreekt met kind. Anders krijgt kind geen erkenning voor het werk en het leert niet van fouten.
Kinderen deden allebei gewoon mee met de klassikale uitleg (misschien mochten ze ondertussen beginnen met de opgaven, dat weet ik niet meer)

Bij ons

Oudste hier is versneld van 2 naar 4 en compact en verrijkt bij alle vakken. Bij rekenen werken ze met pluspunt. Dochter werkt hierbij met een routeboekje. Een routeboekje betekent normaal dat je er eerst toetst en aan de hand daarvan bepaalt of een kind de oefenstof doet. Bij ayladochter betekent het dat de juf aangeeft welke sommen dochter moet doen, vaak is dat duidelijk minder dan de rest van de klas en toegespitst op de zaken waar ze problemen mee heeft. In de tijd die overblijft verrijkt ze in de vorm van Kien groep 3. Bijzondere is dat dochter helemaal niet goed is in rekenen, het is zelfs haar slechtste vak, een E op de cito. Omdat ze echter wel uitgedaagd moet worden doen ze dat op deze manier

Anne

Anne, ik ben dan wel niet Annet, maar weet wel het antwoord op je vraag
Tussentijds instromen is altijd mogelijk, maar het is voor de leerkracht erg lastig in te schatten wat het kind precies beheerst. En natuurlijk staat het kind op de eerste plaats, maar als de leerkracht het niet kan vatten, dan bereik je nog niets. Als je al over de helft van het blok bent, dan zou ik het blok gewoon afmaken (Juf kan dan wel wat opdrachten wegstrepen, zoals de extra herhaling in de lessen. Die zijn er bij Alles Telt best veel). Je kunt ook de bloktoets alvast maken en op basis van de foutenanalyse kijken welke onderdelen je kind nog niet goed beheerst. Vervolgens maakt hij dan alleen die onderdelen. Aan het einde van het blok kan hij verdergaan op het routeboekje van Alles Telt van de SLO.
Bedenk verder dat verrijkingsstof in de rekenmethodes is gemaakt voor snelle leerlingen. Plat gezegd zijn het rekensommen om je kind zinnig aan het werk te houden. Het heeft weinig tot niets te maken met specifieke opgaven voor bijvoorbeeld hoogbegaafde kinderen. Daar is wel prachtig materiaal voor trouwens.
Francesca

Francesca

Jammer genoeg wordt de verrijkingsstof in de lesmethodes op onze school wel gebruikt alsof het wat 'toe zou voegen' bij slimme kinderen. Dat is teleurstellend.
Die specifieke opgaven voor hoogbegaafden, kun je daar wat namen voor geven? Valt rekentijger en somplex daaronder misschien?
Mijn zoon vertelde laatst dat hij 1 keer (!?)een som heeft gemaakt op school die hij leuk vond om op te lossen. 'Mam, toen had ik een heel blaadje nodig om die som uit te kunnen rekenen, dat was zo leuk!'
Voor hem is alles wat aangeboden wordt verder zo'n grijze brij. Nu ja, nog even en dan mag hij aan wiskunde beginnen. Dat is in ieder geval weer iets anders. Wij vinden wiskunde allebei erg leuk, maar hebben hem heel bewust nog niet verteld wat het inhoud en zijn heel bewust nog niet begonnen met het uitleggen van algebra en zo. Dan is dat zo meteen ten minste nieuw voor hem. Hopelijk gaat hij het ook leuk vinden.

Sas

Dat is altijd erg lastig. Mijn dochter (nu 14) deed dat ook. Ze zat altijd te dromen en had nooooit haar rekenen af. Dit deed ze heel bewust. 'Mam, als ik doorwerk, dan moet ik alleen maar meer doen.' Het hoofdstuk heeft 10 lessen, zij zorgde dat ze bij de toets bij les 8 was, dan kon ze na de toets les 9 en 10 nog maken en hoefde ze tenminste niet 'die stomme verrijkingsstof' te maken.
Maar in die tijd geloofde school nog niet in compacten. Misschien was dat voor dochter wel een uitkomst geweest. Zij haalt nu voor wiskunde VWO allemaal negens, dus haar vaardigheid heeft er gelukkig niet onder geleden. De basisschool is soms gewoon een zeer demotiverende leeromgeving.

Tempo

Voor rekenen kan ik niet erg spreken omdat dochter niet sterk daarin is, taal is echter wel haar sterke kant. Zij moet drie oefeningen per week maken. Probleem is dat haar tempo zo laag is dat ze alles maar net klaar krijgt. Terwijl ze wel alles beheerst, gemakkelijk zelfs. Als ze gewoon door zou werken zou ze alles binnen een half uur ofzo klaar hebben en dan zou ze mogen gaan lezen. Ze krijgt zich echter niet zo ver. We hebben afgelopen week zitten sudderen wat we hieraan kunnen doen. Eigenlijk is wat ze doet alweer onder niveau maar ze willen haar wel de werkjes laten doen omdat ze anders zonder oefening de toets in moet maar hoe krijg je haar zover dat ze doorwerkt aan iets wat haar eigenlijk niet echt boeit. Ze zijn nu aan het kijken naar de volgorde van de werkjes, eerst pluswerkje, of eerst pluizen en dan het verplichte werkje. De ultieme oplossing is hier ook nog niet gevonden.

Bewust

ja, ik denk ook dat dochter het bewust doet. Er zitten een aantal snelle werkers in de klas en die /mogen/ dan meer van hetzelfde doen (of toch ongeveer). Voor die kinderen is dat blijkbaar een prestige zaak (vnl. jongens die nogal competitief zijn), maar dochter doet er niet aan mee (zegt ze zuchtend dat ze daar echt geen zin in heeft). Maar thuis wil ze echt /werken/, en dan niet meer van hetzelfde.

Maar ik vind het zelf zo idioot om bij de juf iets te gaan vragen wat niemand krijgt... . En dan zou dochter het nog thuis willen maken, want dat gaat ze echt niet in de klas doen. En op internet vind ik toch ook niet echt veel leuks in de vorm van 'andere soort oefeningen' terwijl het daar op school ergens wel ligt.

En sas

wat mag ze doen als ze klaar is, wat krijgt ze ter verrijking. Het moet namelijk wel leuk en uitdagend zijn net zoals Kobalt zegt. En niet meer van het zelfde

Ontaarde moeder

Ik zit hier met open mond te lezen hoe precies jullie allemaal weten wat je kind wel of niet doet in de klas. En hoe gedetailleerd jullie hier met de leerkracht over overleggen. Ik voel mij helemaal een ontaarde moeder!
Een van mijn zoons wordt doorgetoetst met Rekenrijk en werkt veel vanaf werkbladen (geen idee welke). Ik zal vanmiddag maar even langsgaan om te horen wat de stand van zaken is. Kan ik hier ook weer meepraten

Kobalt

Ja, Rekentijger en somplex vallen daaronder, maar bijvoorbeeld ook Sterrenwerk Rekenen (er zijn ook andere vormen van Sterrenwerk geschikt, zoals Sterrenwerk Techniek). Het wordt uitgegeven door uitgeverij Schoolsupport (en nee, ik heb geen aandelen).
Ook het materiaal van de Kangoeroewedstrijden zijn leuk om te gebruiken, zeker omdat je toewerkt naar een landelijke wedstrijd die je gewoon vanuit je eigen klas kunt volgen. Breinbrekers en Rekenkrakers zijn vooral leuk, maar minder geschikt als doorgaande leerlijn. Dat neemt niet weg dat ze prima geschikt zijn om incidenteel te gebruiken in de klas. Verder gebruik ik vaak Bolleboos (vanaf groep 3) en Vooruit (rekenonderdelen).
Wat het tempo betreft: het is vrij standaard dat slimme kinderen zeggen dat ze niet sneller willen werken omdat ze dan 'gestraft' worden met nog meer van hetzelfde. Daarom is dat compacten zo belangrijk. Door het compacten komt er reguliere rekentijd vrij die verbredend wordt ingezet. Het is dus een 'moeten' voor deze kinderen, het is hun gewone rekenprogramma en dat moet af. Zo leren ze leren, zo leren ze werken op hun niveau. Het is hetzelfde als het kind dat een eigen leerlijn volgt 'aan de onderkant'.
Groetjes,
Francesca

Mijn antwoorden

Met compacten kun je op elk moment beginnen. Je zoon volgt dan gewoon het routeboekje vanaf de plek waar hij is in de methode. Compacten is immers niet meer dan sommen wegstrepen die hij niet hoeft te doen.
Het wordt anders als eerst de toets gedaan moet worden voorafgaand aan het hoofdstuk. Dat was op onze school niet zo (bij beide methoden).
Het kan zijn dat het voor leerkracht makkelijker is om te wachten op het volgende blok. Niet vanwege het compacten maar vanwege de extra stof. Stel dat er een uitleg geweest is aan het plusgroepje wat de bedoeling is, dan is het handiger om te wachten met aansluiten tot het volgende onderwerp.
Maar een beetje actieve leerkracht geeft dan zolang andere extra stof aan je zoon, bijvoorbeeld iets dat makkelijk zonder instructie gedaan kan worden.
Verrijkingsstof werd geloof ik uitgedeeld, instructie staat erbij. Leerkracht volgde wel of het goed ging. Zo niet, dan volgde extra uitleg. Het hangt denk ik van het type verrijking af, of de instructie nodig is.
Zoon zit nu in een Leonardoklas. De hele klas (groep 5/6) compact met rekenen. Ze rekenen maar 1x per week met de gewone methode. 2x per week hebben ze verrijkingsstof. Daar is geregeld groepsinstructie bij. Maar dat is natuurlijk ook makkelijker als de hele klas daaraan meedoet.

En hier

Compacten is niet zo ingewikkeld: gewoon een kwestie van een deel van de sommen mogen overslaan. Hier wordt niet eerst een toets gedaan; op de weekplanning van zoon staat gewoon welke sommen hij niet hoeft te maken. Compacten heeft pas echt zin als er in de vrijgekomen tijd iets zinvols wordt gedaan - en dan niet vrijblijvend. Ik geloof dat onze zoon nooit hoeft te luisteren naar de rekeninstructie, maar dat staat volgens mij los van het compacten. Samen met 2 klasgenoten heeft hij een aangepast programma en weekplanning. Door compacten, een hoog werktempo (die 3 jongetjes stimuleren elkaar heel positief!) en een flexibele planning, komt er tijd vrij om ook wat grotere projecten aan te pakken. En dus niet alleen maar blokjes van 10 minuten om eens wat moeilijks te doen. Het 'extra' rekenwerk hier bestaat volgens mij vooral uit Kien, Somplex en Rekentuin (via internet). Hij is de afgelopen weken (op eigen verzoek) heel druk bezig geweest met breuken (krijgen ze normaal nog niet in groep 5), daar heeft hij dan echt lol in.

Gaat school niet willen

Compacten wil school niet. Alle kinderen moeten alle oefeningen maken, zo is het en niet anders. De snelle werkers mogen dan steropdrachten ofzoiets maken, extra oefeningen die een beetje moeilijker zijn en die gewoon in hun werkboek staan. En dat is het probleem want die oefeningen zijn gewoon van hetzelfde. Dus heeft dochter haar tempo aangepast want ze is toch niet zot?
Ik weet dat er 1 jongen op school echt uitbreiding krijgt maar die jongen werkt als een speedboot. Dat krijg ik hier niet verkocht.

Thuis is dochter vaak genoeg bezig met taaldingen, maar daar heeft ze niet echt extra materiaal voor nodig; voor rekenen blijkbaar wel.

Enne Marieke, ik ben eigenlijk nooit op school maar de info van traag werken en afgeleid zijn, staat in haar rapport (begin van het jaar was het nog 'heel gemotiveerd en aandachtig') en ze verteld het me zelf. Tja, het kan verkeren. Maar waar ze mee bezig is in de klas weet ik niet echt hoor; je bent dus geen ontaarde moeder . Het is ook net omdat ik nooit op school ben, dat ik het zo moeilijk vind om de juf aan te spreken voor extra materiaal terwijl er op het eerste zicht nog niet eens nood aan is. Het blijft een moeilijk punt.