Hoe dit meisje van dertien helpen?
In onze straat is een moeder komen wonen met twee jongetjes en een meisje. Ze is oorspronkelijk Nederlands maar is 2 jaar gelden uit Zuid Afrika gekomen. Er is trauma in het gezin maar daar vertelt ze niet over. Het oudste meisje is net 13 en ik help haar soms een uurtje in de week met haar Nederlands want ze zijn Engelstalig opgevoed. Ze spreekt een heel klein beetje Nederlands maar echt gebrekkig. Ze is intelligent, lees veel (Engels) en graag, schrijft in een dagboek, tekent, speelt viool wil graag later archeologie studeren. Als je haar voor het eerst ziet, is het een trillend espenblaadje, zo verlegen en kwetsbaar, nu ik haar wat beter ken, komt ze wat meer los.
Ze zit nu in een kopklas omdat men van de school ziet dat ze intelligent is. Ze faalt echter op de doorstroomtoets omdat die in het Nederlands is dus ze heeft advies kader gekregen. Maar daar zal het kind, dat duidelijk getraumatiseerd (ze schrikt van alles) is, en intelligent en geen Nederlands kent volkomen ondergesneeuwd worden. Moeder heeft een klein inkomen en kan niet bijvoorbeeld de internationale school betalen (=7000 E per jaar). Mijn bescheiden hulp met Nederlands (stimuleren duo lingo te doen, grammatica doornemen, leuke films etc uitzoeken in Nederlands, Nederlands met haar praten, haar een stukje in het Nederlands laten schrijven etc) is niet genoeg haar de taal snel bij te brengen. En dat zou wel moeten want ze heeft nog een kans om het advies te verbeteren over een paar maanden. In de kopklas praten de leraren Nederlands, verder praat ze met vriendinnen Engels.
Hebben jullie nog ideeën?
Ik zou haar in ieder geval naar een school sturen waar ze gemakkelijk kan opstromen.
Een goede vriendin heeft dit jaren geleden ook gedaan. Ze had in een azc gezeten en had daar basic Nederlands geleerd. Ze was slim maar was vanwege de taalachterstand eerst bewust op de mavo geplaatst. Een jaar later stroomde ze door naar havo en weer een jaar later naar vwo waarvoor ze met goede cijfers is geslaagd. Ze heeft al met al niet eens vertraging opgelopen.
In de thuissituatie werd er vooral in haar moedertaal gesproken, maar daarbuiten was het allemaal Nederlands. Dat heeft ongetwijfeld meegeholpen. En ze wist dat ze niet meer terug konden naar het land van herkomst, dat ze een leven moesten opbouwen in Nederland en dat taalbeheersing daarbij essentieel was.
Of dit: https://www.olympuscollege.nl/brugjaar-jan-ligthart. Een brugjaar op Jan Lighthart in Olympuscollege Arnhem. Ik weet niet of ze in de buurt wonen, maar zij nemen kinderen aan uit heel Nederland. Ik heb er heel goede ervaringen mee, zowel cognitief als psychisch-sociaal.
Tsjor
Kan ze naar een internationale schakelklas of nog een jaar langer naar de kopklas?
Want intelligent zijn is heel mooi, maar in het onderwijs is taalbeheersing wel heel belangrijk. Lessen, boeken, examens. Bij TTO is een deel in het Engels, maar een deel ook niet en de eindexamens zijn uiteindelijk ook in het Nederlands. Dus in de bovenbouw moet er alsnog geschakeld worden naar Nederlands en met bepaalde vakspecifieke termen vinden sommige leerlingen dat alsnog lastig.
Persoonlijk vind ik TTO geen oplossing voor iemand die het Engels al vloeiend beheerst. Je leert een taal door die te gebruiken. Dus heel veel Nederlands horen, spreken en lezen. Een vereniging kan daarbij wel helpen. Ook Nederlands spreken met vriendinnen, al kan ik me voorstellen dat dat heel lastig te veranderen is als je eenmaal iets gewend bent.
Opstromen kan zeker ook een optie zijn. Maar op alle niveaus zullen de lessen en de toetsen in het Nederlands zijn.
Ik lees dat moeder oorspronkelijk Nederlands is, kunnen ze thuis niet ook Nederlands praten? En onderdompelen in taal op een middelbare school helpt enorm, ik ken een meisje uit Australië die na een half jaar durfde te gaan praten in de klas maar het wel al een tijdje verstond. Toen kwam corona en thuisschool helaas.
Wat hierboven ook gezegd wordt, zoek een school waar zo veel mogelijk niveaus zijn zodat ze makkelijk kan opstromen. Is er niet eentje die alle niveaus aanbiedt bij jullie in de buurt?
Een kopklas is NT2 basisonderwijs. Daar zit je een jaar en dan stroom je uit naar het VO.
De ISK is voor leerlingen die op VO-leeftijd zijn en daar zitten ze meestal anderhalf a twee jaar.
Je kan van een kopklas ook naar een ISK doorstromen. Hiervoor moet je korter dan twee jaar in Nederland zijn. Of je basisschoolleerkracht moet denken dat je beter af bent op de ISK.
Op de ISK wordt gekeken dmv TOA-toetsen in welk leerjaar en welk niveau van het VO je kan instromen.
Ik heb op de ISK gewerkt en begeleid nu NT2 leerlingen in het VMBO. Wij zijn een klein VMBO en ze zou bij ons niet zo ondersneeuwen.
Mijn oudste heeft bij aankomst in Nederland eerste opvang anderstaligen (eoa) gedaan en is daarna naar de havo doorgestroomd. Ze was toen ook 13, bijna 14. Ze sprak een paar woorden Nederlands toen we hier kwamen. Na een jaar in die klas was haar Nederlands echt goed. En ze heeft goede herinneringen aan die tijd. Inmiddels is ze met haar master bezig. En ook dochter was getraumatiseerd.
En lief dat je je zo inzet voor je buurmeisje!
Dank jullie wel voor al jullie tips en adviezen. Het is even te veel voor me om op alles in te gaan maar ik neem ze mee in wat er nu voorligt: een gesprek van moeder met de mentor.