Manier van schrijven / volgorde van de letters
Ik werk op een praktijkschool. (middelbare school voor kinderen die vmbo niet redden) Het valt mij erg op dat als ik kinderen zie schrijven dat zij een andere en verschillende volgordes hanteren bij het schrijven. Ze schrijven bijv. de e van onderaf i.p.v. halverwege beginnend bij het lusje zoals ik vroeger (heul heul lang geleden) op school geleerd heb. Of bij de 8 het lusje onderaan beginnen. Het ziet er onhandig uit en het resultaat is vaak ook slordig. Maar veel kinderen op de praktijkschool hebben nu eenmaal een wat onhandige motoriek en schrijven met hanepoten.
Nu vraag ik me af; worden er tegenwoordig andere technieken aangeleerd? Of zijn de technieken meer los gelaten waardoor kinderen meer eigen methodes ontwikkelen?
Wat zien jullie bij jullie eigen kinderen? Hanteren zij hetzelfde als hoe jij het schrijven aangeleerd hebt?
Heeft dit iets te maken met de leermethodes of zou het te maken hebben met het praktische niveau van onderwijs waar ik les geef?
Peiling
Welke methode hanteert jouw kind bij het schrijven?
Maximaal 3 antwoorden.
Wat een interessant topic, hier had ik nog nooit over nagedacht 
Weer wat geleerd vandaag.
Evaluna schreef op 13-05-2024 om 12:20:
Mijn kinderen hebben blokschrift geleerd. De oudste heeft daar best wat tijd aan besteed en kan netjes schrijven in groep 8.
De jongste was snel en is al vroeg zelf begonnen met schrijven. Daarna heeft ze ook nog eens groep 4 overgeslagen, dus het resultaat is nu in groep 7 een slordig handschrift.
Ze denkt snel, sneller dan haar handen kunnen schrijven, daar wordt het ook niet netter van. Poosje geleden kreeg ze een boekje mee naar huis om de letters nog eens te oefenen met schrijven, maar daar is geen controle op en dochter heeft zelf 0 motivatie, dus daar komt niets van.
Beide VWO advies, dus over niveau praktijkschool weet ik het niet.
Denkt niet iedereen sneller dan 'ie kan schrijven?
Misschien iets voor linkshandigen? Wat betreft de zes; als je als linkshandige met het rondje onderaan begint dan kan je de plek beter bepalen. Je gaat dan eerst naar voren, daarna naar onderen, daarna naar links, maar je ziet dan nog steeds waar je begonnen bent, zodat je de breedte van het teken beter kan bepalen.
Hoe dat zit met de acht weet ik niet. Misschien zit er ook bij de acht een visueel voordeel om hem anders te schrijven als je linkshandig bent.
Ik herken een Duitse 1 direct, die hebben een soms erg lang streepje schuin naar beneden. Mijn dyslectische dochter schrijft letters en cijfers ook anders dan anderen. Bij een 2 begint ze bijvoorbeeld rechtsonder, maakt een streepje naar links en dan zo omhoog. Een 3 begint ze linksonder. Maar dat ligt aan dyslexie denk ik altijd.
rionyriony schreef op 13-05-2024 om 12:39:
Misschien iets voor linkshandigen? Wat betreft de zes; als je als linkshandige met het rondje onderaan begint dan kan je de plek beter bepalen. Je gaat dan eerst naar voren, daarna naar onderen, daarna naar links, maar je ziet dan nog steeds waar je begonnen bent, zodat je de breedte van het teken beter kan bepalen.
Hoe dat zit met de acht weet ik niet. Misschien zit er ook bij de acht een visueel voordeel om hem anders te schrijven als je linkshandig bent.
Dat zou kunnen. Mijn ervaring als linkshandige is dat je gewoon wat slechtere training krijgt (maar ik ben een zeikerd die gewoon goed met een kroontjespen kan schrijven en altijd met een vulpen én de 6 bovenaan begint
Op de pabo wordt het nog steeds aangeleerd zoals jij het vroeger hebt geleerd.
Tegelijkertijd schrijven kinderen minder; er wordt vaker ook op chromebooks gewerkt en als kinderen eenmaal op de ''verkeerde'' manier zichzelf een cijfer of een letter hebben aangeleerd, is dat moeilijk te veranderen door de leerkracht.
Zoiets heb ik geleerd, ik denk jullie ook? Dit zijn de hoofdletters maar je hebt deze instructie ook met de kleine letters.
En in de eerste klas kregen we hele grote vellen papier en dan moest je achter elkaar krullen zetten (zoals de kleine letter e) iedereen moest dus op dezelfde manier schrijven.
Maar later, op de middelbare school hadden mensen al wel hun 'eigen' handschrift' gemaakt, de meesten toch wel met efficiënte letters. Ook de pengreep was belangrijk, (alhoewel mijn zoon zijn pen toch wel wat raarder vasthoudt, die kreeg het niet goed voor elkaar)
Ik hou mijn ben tussen duim en wijsvinger vast (moest even kijken) en dan rust ie op mijn middelvinger, zoon houdt de pen tussen duim, wijsvinger én middelvinger vast, die rust op de ringvinger, ziet er niet comfortabel uit.Maar goed, ik typ tegenwoordig meer dan dat ik schrijf, want typen gaat veel sneller, en je kan veel netter foutjes verbeteren.
_Anoniem_ schreef op 13-05-2024 om 13:33:
Zoiets heb ik geleerd, ik denk jullie ook? Dit zijn de hoofdletters maar je hebt deze instructie ook met de kleine letters.
Maar later, op de middelbare school hadden mensen al wel hun 'eigen' handschrift' gemaakt, de meesten toch wel met efficiënte letters. Ook de pengreep was belangrijk, (alhoewel mijn zoon zijn pen toch wel wat raarder vasthoudt, die kreeg het niet goed voor elkaar)
Ik hou mijn ben tussen duim en wijsvinger vast (moest even kijken) en dan rust ie op mijn middelvinger, zoon houdt de pen tussen duim, wijsvinger én middelvinger vast, die rust op de ringvinger, ziet er niet comfortabel uit.Maar goed, ik typ tegenwoordig meer dan dat ik schrijf, want typen gaat veel sneller, en je kan veel netter foutjes verbeteren.
Ja, wij hadden ook schriftjes met pijltjes erin. Of dochter pijltjes had weet ik niet meer. Het is een vrij recente methode, die van Malmberg, maar kan even geen inzage exemplaar vinden.
_Anoniem_ schreef op 13-05-2024 om 13:33:
Zoiets heb ik geleerd, ik denk jullie ook? Dit zijn de hoofdletters maar je hebt deze instructie ook met de kleine letters.
Maar later, op de middelbare school hadden mensen al wel hun 'eigen' handschrift' gemaakt, de meesten toch wel met efficiënte letters. Ook de pengreep was belangrijk, (alhoewel mijn zoon zijn pen toch wel wat raarder vasthoudt, die kreeg het niet goed voor elkaar)
Ik hou mijn ben tussen duim en wijsvinger vast (moest even kijken) en dan rust ie op mijn middelvinger, zoon houdt de pen tussen duim, wijsvinger én middelvinger vast, die rust op de ringvinger, ziet er niet comfortabel uit.Maar goed, ik typ tegenwoordig meer dan dat ik schrijf, want typen gaat veel sneller, en je kan veel netter foutjes verbeteren.
Ik vind dat een combinatie van hoofdletters en kleine letters. a, m, n, q, bijvoorbeeld. b, f, p, r, s, t, z zijn ook niet zoals ik ze vroeger geleerd heb.
Valeria schreef op 13-05-2024 om 13:45:
[..]
Ik vind dat een combinatie van hoofdletters en kleine letters. a, m, n, q, bijvoorbeeld. b, f, p, r, s, t, z zijn ook niet zoals ik ze vroeger geleerd heb.
Ik zat meer naar de pijltjes te kijken, maar de letters heb ik inderdaad anders geleerd. Nog een hele ouderwetse t bijvoorbeeld, met een schuin streepje vanaf beneden en een rondje voor het dwarsstreepje.
Dit is hoe ik heb leren schrijven in de jaren 70. Mijn kinderen hebben met pijn en moeite ook zo leren schrijven. Dochter heeft op 14 jarige leeftijd een heel mooi eigen handschrift aangeleerd dat goed leesbaar is maar niet alle letters doet ze helemaal "goed" haar p heeft geen streepje onder de basislijn zeg maar.
Zoon beitelt dit schrift nog steeds in het papier, hij is 19 maar schrijft als een beginneling.
Bij beiden heb ik geprobeerd het hellendverbondenschrift te mogen laten vallen om de leesbaarheid te bevorderen. Is niet gelukt met als resultaat dat beiden op de leeftijd van 12 jaar niet leesbaar konden schrijven. Gelukkig kunnen ze vanaf de brugklas een eigen stijl aanmeten en is het iets leesbaarder geworden.
Bakblik schreef op 13-05-2024 om 14:03:
Dit is hoe ik heb leren schrijven in de jaren 70. Mijn kinderen hebben met pijn en moeite ook zo leren schrijven. Dochter heeft op 14 jarige leeftijd een heel mooi eigen handschrift aangeleerd dat goed leesbaar is maar niet alle letters doet ze helemaal "goed" haar p heeft geen streepje onder de basislijn zeg maar.
Zoon beitelt dit schrift nog steeds in het papier, hij is 19 maar schrijft als een beginneling.
Bij beiden heb ik geprobeerd het hellendverbondenschrift te mogen laten vallen om de leesbaarheid te bevorderen. Is niet gelukt met als resultaat dat beiden op de leeftijd van 12 jaar niet leesbaar konden schrijven. Gelukkig kunnen ze vanaf de brugklas een eigen stijl aanmeten en is het iets leesbaarder geworden.
Met die moderne t? Verder is het denk ik hetzelfde.
Mevrouw75 schreef op 13-05-2024 om 14:12:
[..]
Met die moderne t? Verder is het denk ik hetzelfde.
Ja die t heb ik geleerd. Maar dan doe het hellendverbonden zat er wel een "voorlooplijn" aan de t.
Pippeltje schreef op 13-05-2024 om 11:33:
Ik bedoelde juist het lusje van de 8 bovenaan beginnen want ik heb het met het onderlusje geleerd
Mijn 8 begint met het bovenlusje.
Blokschrift
Vroeger gebruikten bijna alle scholen uitsluitend een methode voor verbonden schrift.
Bij verbonden schrift moet je de letters wel met een bepaald traject schrijven, anders kom je niet goed uit bij het verbinden van de letters.
Bij blokschrift is het veel minder duidelijk waar je moet beginnen met de letter. En is voor de leerling niet duidelijk waarom dat zou moeten. En is het voor de leerkracht veel veel minder duidelijk of de leerling dat dan ook gedaan heeft of niet. Aan het resultaat is het moeilijk te zien, je moet echt het proces observeren en corrigeren.
Individualisering
In 2014/2015 kwam de grote marktleider met een blokschriftmethode. Niet om basisscholen aan te sporen om voor blokschrift te kiezen, maar om basisscholen aan te sporen om per individuele leerling te kiezen tussen verbonden schrift of blokschrift.
Dus nu heeft de leerkracht in één klas leerlingen die verbonden schrift leren en leerlingen die blokschrift leren. Vaak is er niet eens genoeg tijd om beide groepen goed instructie te geven; verbonden schrift krijgt de prioriteit omdat het gezien wordt als moeilijker is. Laat staan dat er genoeg tijd is om al die leerlingen met hun "persoonlijke" methode goede procesfeedback te geven...
Tegelijkertijd zijn de eisen aan het handschrift ook wel wat losser geworden. In de handleidingen van de schrijfmethoden staat bijvoorbeeld dat de exacte hellingshoek niet belangrijk is, als het maar consistent is. Of dat leerlingen vanaf groep 6 al hun "eigen" handschrift mogen gaan ontwikkelen. "Als ik het maar kan lezen" is toch de filosofie van de meeste jonge leerkrachten, maar helaas, "ik kan het niet lezen" geeft het kind onvoldoende aanknopingspunten over wat 'ie anders zou moeten doen. Een paar generaties was dat echt veel strenger, toen kon een perfect leesbare bladzijde onvoldoende scoren als de letters niet exact op de lijntjes stonden.
Veel methodes beloven de leerkracht dat als een leerling slecht schrijft in het verbonden schrift, dat het dan in blokschrift "vanzelf" beter gaat. Dat draagt ook bij aan lage en verkeerde verwachtingen, zowel aan het verbonden schrift (dat het "prima" en normaal is als het de leerkracht niet lukt om dat alle leerlingen bij te brengen) als aan het blokschrift (geef ze een werkboekje en het gaat vanzelf). De eerste paar bladzijden in het werkboekje "blokschrift" gaat het natekenen vaak redelijk goed; de leerling is goed gemotiveerd. Maar op lange termijn krijgt de leerling te weinig instructie en te weinig inzicht in hoe de lettervormgeving eruit moet zien, en bij de overschakelen naar 'vrij' schrijven (zonder voorbeeld) of schrijven zonder hulplijnen gaat het dan vaak heel erg mis. Mijn oudste "mocht" in groep 6 overstappen op blokschrift, was superenthousiast, maar inmiddels in de brugklas schrijft hij de 'k' als 'K' (dat wordt leuk volgend jaar bij Duits), hij schrijft de 'r' als 'Γ', en maakt zo'n 4-5 spatiefouten per zin (als ik mijn woordkennis zou negeren en gewoon 'grafisch' kijk waar de spaties zitten).
Selectiebias
Dat betekent niet dat blokschrift slecht is. Dat betekent alleen dat blokschrift relatief vaker gebruikt wordt bij zeer instructiegevoelige ("zwakke") schrijvers en relatief vaker sprake is van "zichzelf aanleren" zonder expliciete instructie.