Diagnose vertellen aan kind, hoe pak je dat aan?
De mensen die al langer meelezen op dit forum en mij/ons gezin een beetje kennen weten dat ons meisje binnenkort getest wordt.
Stel, er komt een diagnose uit, hoe hebben jullie dat aangepakt met vertellen?
In ieder geval krijgen wij als ouders eerst de uitslag. Daarna is de vraag: Wat vertel je je kind? En wat niet? Wanneer/welke leeftijd? Vertel je dat thuis of liever bij de instelling die de testen afneemt? Beide is een optie, maar dat mogen we zelf bepalen.
Ik merk dat ik hier zelf best wat spanning door ervaar en dat ik er niet uit kom.
Ik wil het gewoon ontzettend graag goed doen.
Wat ook nog meespeelt is een enorme weerstand in mezelf. En schuldgevoel.
Ik wil eigenlijk helemaal geen test, geen diagnose, ik wil niet dat ze zich 'anders' gaat voelen.
Ik weet wel dat het goed is dat we aan de slag zijn om haar te helpen, want er was wel degelijk sprake van zorgelijk gedrag. Alleen nu het weer goed gaat, wil ik dat niet verstoren, haar uit balans brengen.
Hoe hebben jullie dit soort dingen aangepakt?
Jonagold schreef op 28-06-2023 om 21:38:
[..]
Welnee, dat hoef jij ook nog niet te kunnen van jezelf. Lees voor de lol eens zelf je eigen eerste berichten op dit forum terug en realiseer je dan hoe waanzinnig jij gegroeid bent de afgelopen jaren! Wees trots op jezelf! Ik weet zeker dat je man dat is. En je dochter ook. En als je gewoon dat pad blijft volgen lukt je over een paar jaar nog veel meer.
Jij begon met een enorme achterstand doordat je ouders je diagnose nooit met je gedeeld hebben. Jij leert hetzelfde als je dochter, alleen heb jij als volwassene iets meer levenservaring dus zul je dingen sneller kunnen oppikken en begrijpen. Maar leren doe je je leven lang…
Ja dat klopt wel en mijn man en dochter zijn ook wel trots op mij en ik zelf soms ook wel, maar met momenten ook helemaal niet. Ik bedoel, dit hele groeiproces had ik al beter al doorgemaakt voordat ik een kind kreeg, daar had ik echt tijd genoeg voor gehad want zwanger worden duurde al twee jaar. Ik had mijn dochter graag een moeder gegund en mijn man een partner die op een volwassen manier met dingen om kan gaan en niet als een soort groot kind telkens opgevangen en getroost moet worden.
In beginsel is autisme natuurlijk een ontwikkelingsstoornis waarbij de ontwikkeling veelal disharmonisch verloopt op veel fronten. Ik vind dat heel zwaar klinken, maar terugkijkend is het wel gewoon de realiteit. En dat ik dat nu van heel dichtbij nogmaals meemaak, raakt me in mijn ziel. Ik heb weer tranen in mijn ogen nu ik dit schrijf.
Tegelijkertijd merk ik bij mijn dochter ook dat ze heel veel heeft aan 'rolmodellen' of in ieder geval mensen die op bepaald gebied hetzelfde hebben (meegemaakt). Waar ik dan denk 'was ik maar wel de enige want ik wens het een ander niet toe' is het voor haar juist een steun en troost als ze niet de enige is. Dus in die zin is dat hele erfelijkheidsgebeuren misschien nog ergens zinvol voor.
Ik bedoel, dit hele groeiproces had ik al beter al doorgemaakt voordat ik een kind kreeg, daar had ik echt tijd genoeg voor gehad want zwanger worden duurde al twee jaar.
Achteraf kijk je een koe in de kont zei wijlen mijn Opa altijd.
Je deed toen de dingen naar eer en geweten met de kennis die je toen had.
Want dat is groei, steeds verder ontwikkelen en bouwen op kennis die je al hebt.
Ik leer ook nog steeds van mijn coach en doe ook nog steeds dingen wat onhandig en onvolwassen en ik ben zeker 10 jaar ouder dan jij.
Wees eens wat liever voor jezelf, je hoeft niet perfect te zijn dat is niemand. Je doet je best en dat is genoeg.
Ysenda schreef op 29-06-2023 om 18:11:
Ik bedoel, dit hele groeiproces had ik al beter al doorgemaakt voordat ik een kind kreeg, daar had ik echt tijd genoeg voor gehad want zwanger worden duurde al twee jaar.
Achteraf kijk je een koe in de kont zei wijlen mijn Opa altijd.
Je deed toen de dingen naar eer en geweten met de kennis die je toen had.
Want dat is groei, steeds verder ontwikkelen en bouwen op kennis die je al hebt.
Ik leer ook nog steeds van mijn coach en doe ook nog steeds dingen wat onhandig en onvolwassen en ik ben zeker 10 jaar ouder dan jij.
Wees eens wat liever voor jezelf, je hoeft niet perfect te zijn dat is niemand. Je doet je best en dat is genoeg.
Je hebt gelijk. Toch weet ik 'al' 14 jaar van mijn diagnose. Ik heb daar eigenlijk heel lang niks mee gedaan, omdat ik niet wist wat ik ermee moest en omdat het taboe was in mijn familie.
Ik had een bepaalde modus operandi van leven en werken voor mezelf georganiseerd die best prima werkte, al was ritme en stabiliteit soms best een uitdaging. Dat ging allemaal best prima. Ik had van jongs af aan een diepe wens om moeder te worden, maar ik wist ook al vrij vroeg dat ik dat niet in mijn eentje wilde doen. Omdat ik dat té kwetsbaar vind, maar ook omdat ik diep van binnen betwijfelde of ik dat aan zou kunnen, ook al zijn garanties niet gegeven in het leven.
Ons meisje lijkt in sommige opzichten wel op mij, maar zeker niet in alles. Dat gaf mij goede hoop dat er met haar 'niets aan de hand' was, naast alle medische shit die er los hiervan al aan de hand was en/of is.
Ik heb me eigenlijk pas toen zij en ik tegelijkertijd min of meer vastliepen in het leven en in elkaars gestruggle en mede door dit forum pas echt verdiept in autisme en me gerealiseerd hoe allesomvattend het is. Dat kan me soms echt aanvliegen en zelfs boos maken. Dat ik dat nooit heb gezien, het niet heb willen zien en dat het zo onoverzichtelijk is juist voor mensen die overzicht als pijler van stabiliteit nodig hebben.
Ik weet dat ik mijn best doe en dat dat het hoogst haalbare is. Maar ik betwijfel of het 'genoeg' is. Ik lees hier vaak van mensen die zich storen aan hun partner/ex/aanstaande ex met autisme/autistische trekjes dat die persoon geen wederkerigheid kan geven in een relatie, emotioneel niet beschikbaar is, teveel vanuit zichzelf redeneert, dingen simpelweg niet begrijpt. Dat maakt me ook wel onzeker. Zijn mensen met autisme dan echt niet geschikt om relaties aan te gaan, mee samen te leven en kinderen op te voeden?
Mijn grote geluk is dat ik, in tegenstelling tot behoorlijk wat autisten die ik ken, wél kan reflecteren op mezelf en mijn gedrag (en daar misschien wat in doorsla maar oké). Ik heb me vroeger ook wel eens afgevraagd of ik überhaupt wel geschikt was voor een relatie en als ouder en op hele donkere momenten nog steeds wel, ook al weet ik dat het bij ons thuis goed zit.
Ik heb heel veel geleerd de afgelopen twee jaar, meer ook dan me eigenlijk lief was. Dat besef komt bij mij vaak pas veel later. Ik hoop ook dat ik ooit terug kan kijken op deze periode en kan denken 'het was moeilijk en soms ontzettend zwaar, maar ik heb het wel gewoon gedaan en daar mag ik trots op zijn'.
En God, waarom gaat echt letterlijk elk topic over mijn kind op een gegeven moment om mij draaien. Misschien kan ik mijn nickname beter wijzigen in HowCanIMakeThisAboutMe. Of zijn dat te veel tekens?
omdat jullie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Dat blijft en die wederkerigheid laat je hier gewoon zien. Je bent goed zoals je bent. Je reflecteert je suf maar legt de lat op een onbereikbare hoogte. Dat is gedoemd tot teleurstelling in jezelf.
Echt je bent gewoon goed.
Ik zit even met iets. Dochter heeft nogal last van 'denken in schuld'. Het is misschien lastig uit te leggen, maar als zij bijvoorbeeld onder schooltijd naar de tandarts/oogarts/onderzoek/therapeut moet en ze hebben dan op school iets leuks gedaan in die tijd bijvoorbeeld, dan voelt dat voor haar als een soort straf. Of als ze iets, al dan niet tijdelijk niet kan of mag, dan voelt dat voor haar als gestraft worden voor pech hebben en daar kan ze behoorlijk heftig op reageren.
Ze snapt rationeel gezien wel dat het zo niet zit en dat leggen we ook echt wel uit, maar haar primaire reactie is vaak vanuit emotie.
Nu heb ik daar in het verleden ook lang niet altijd even begripvol op gereageerd. Vooral omdat ik er niks mee kon. Ja, vervelend voor haar, maar echt geen vooropgezet plan om haar dwars te zitten en ook niet de wereldramp die ze er soms van kan maken. Ik kan er ook niks aan veranderen. Dat is natuurlijk ook zo, maar omdat ik het onderliggende gevoel niet zag en te veel op de inhoud ging, kwamen we regelmatig in miscommunicaties terecht en dat wil ik heel graag anders in de toekomt.
Het is in mijn ogen ook niet per se de activiteit an sich, maar het gezamenlijke, het deel uitmaken van de groep, dat ze dan mist. Het idee van 'iedereen' doet/krijgt/mag ... en ik niet en dat voelt dan onrechtvaardig voor haar.
Enerzijds stoor ik me enorm dit soort, voor mijn gevoel, onnodige drama's en zeker nu ze ouder wordt kan ik dat steeds slechter hebben. Anderzijds vind ik dat ook veel te hard en niet-empathisch van mezelf en vind ik dat ik meer begrip voor haar gevoelens op zou moeten kunnen brengen.
Dus bij dezen mijn vraag; hoe doen jullie dat bij jullie kinderen, met autisme of een andere diagnose?
Het denken in schuld was een sterk signaal voor de onderzoekers tijdens het diagnosetraject. Daar zit bij mij zonder meer ook nog een stuk moeite met acceptatie onder, laat ik daar wel eerlijk over zijn.
MamaE, ik ben even kwijt hoe oud jouw dochter nu is maar ik geloof toch nog erg jong? Dan lijken me deze gevoelens volkomen gewoon. Mijn kinderen hadden deze iig ook sterk. Het lijkt me heel gewoon om het oneerlijk te vinden niet mee te kunnen doen met de anderen. Ik vind het ook heel gewoon dat kleine kinderen dit nog absoluut niet goed kunnen plaatsen of relativeren.
Ik kan me van dochter nog wel goed herinneren dat er een situatie in de klas was die ze miste door ziekte en dat is haar jaren bij gebleven en dat bleef ze ook geregeld aanstippen.
Ik vond niet dat het nodig was dat ik er iets mee moest, we hebben op haar niveau en aangeven wel wat gesprekjes gehad maar ik was daarin toch vooral steunend.
(maar ik ga er sowieso graag vanuit dat kinderen doorgaans ‘vanzelf’ wel groeien als ze daar wat liefdevolle ruimte voor krijgen)
Pinokkio schreef op 09-07-2023 om 02:10:
MamaE, ik ben even kwijt hoe oud jouw dochter nu is maar ik geloof toch nog erg jong? Dan lijken me deze gevoelens volkomen gewoon. Mijn kinderen hadden deze iig ook sterk. Het lijkt me heel gewoon om het oneerlijk te vinden niet mee te kunnen doen met de anderen. Ik vind het ook heel gewoon dat kleine kinderen dit nog absoluut niet goed kunnen plaatsen of relativeren.
Ik kan me van dochter nog wel goed herinneren dat er een situatie in de klas was die ze miste door ziekte en dat is haar jaren bij gebleven en dat bleef ze ook geregeld aanstippen.
Ik vond niet dat het nodig was dat ik er iets mee moest, we hebben op haar niveau en aangeven wel wat gesprekjes gehad maar ik was daarin toch vooral steunend.
(maar ik ga er sowieso graag vanuit dat kinderen doorgaans ‘vanzelf’ wel groeien als ze daar wat liefdevolle ruimte voor krijgen)
Dochter is acht. En ik snap het ergens ook wel, maar de laatste dagen heeft ze nogal veel last van allerlei kleine frustraties en uitvallen en ik vind het vooral vermoeiend en dat komt mijn begrip niet ten goede, ook al heeft ze meestal al snel weer spijt.
Gisteren is mijn man wel behoorlijk tegen haar uitgevallen na de zoveelste 'ik ben niet goed genoeg voor jullie'. Daar schrok ze van, maar het bracht ook het onderliggende issue naar boven; ze vind het stom dat ze zoveel dingen 'moet', terwijl ze moe is en eigenlijk gewoon even niks wil 'moeten'. Ze ziet nogal op tegen nog een therapietraject na de zomer en dat uit ze door bij elke kleine frustratie te gaan schoppen tegen ons. Ja, ik weet het, het laat zien dat ze zich bij ons veilig voelt. En ze zegt zelf ook dat ze helemaal niet zo naar wil doen tegen ons.
Maar toch...makkelijk is het niet, voor ons allemaal niet. Ook niet voor mijn man. Ook zijn begrip en geduld en draagkracht zijn eindig. Ze doet het niet expres zo, dat houd ik mezelf maar voor.
Het is nu aan mij/ons om vooral geen oordeel te hebben over datgene waar zij 'mee zit'. En dat is en blijft lastig.
Vergeet niet dat kinderen tegen eind van het schooljaar sowieso snel geprikkeld zijn; door de warmte minder slapen en snakken naar even niets hoeven doen. Daar hebben zoveel kinderen last van! Vraag maar aan haar leerkracht…
Maar een terechte correctie, daar smelt een kind echt niet van.
Lukt het om wat afstand te nemen?
Je hoeft geen ‘begrip’ te hebben voor haar frustraties ed, kan ook bijna niet want het zijn ‘gewoon’ kleine kinderen - frustraties.
En een keer aanspreken lijkt me ook geen ramp. Een keer uitvallen ook niet, we zijn allemaal mensen. Uiteraard ben ik zelf ook weleens uitgevallen. Het was voor mij wel een alarmsignaal en ik vind het iets dat je wel ten alle tijden zou moeten proberen te vermijden.
Jouw dochter heeft zo te horen nogal moeite (zoals zoveel 8 jarigen!) met het managen van haar emoties.
Heftige emoties van jullie helpen daar niet bij.
Ik zou niet altijd vanalles willen ‘doen’ met een bui. Je hoeft het niet te begrijpen, hoeft ook niet perse iets met haar maar zorg vooral dat je er zelf zo weinig mogelijk last van hebt. Het is háár bui en die mag er zijn. Pas op dat je niet gaat oordelen over al haar emoties, zo te horen oordeelt ze zelf al veel te veel. Ik zou juist tegenwicht gaan bieden denk ik, ik vind al haar excuses toch wat zorgelijk. Boos zijn mag gewoon!! (Moet mogen)
En realiseer je dat ze nu essentiële ontwikkeling doormaakt, juist om haar emoties te leren reguleren. Doe een stap naar achter, het gaat níet over jou, en probeer te kijken hoe je haar kunt steunen hierin. Wat heeft ze nodig? Waarbij je moet oppassen de boel niet over te gaan nemen, het is haar proces en dat moet het blijven.
Mij hielp het echt enorm om mezelf ‘nuttig’ te gaan maken in dit soort ontwikkelingen. Dat voelde veel minder machteloos.
En hierin mag je een hoop fouten maken.
En als mijn gevoel mbt jouw dochter (adhv je postings) een beetje klopt, overweeg dan haar meer regie te gaan geven. Dat kan echt helpen en haar angst en onrust wat wegnemen.
Neem haar serieus en luister, geef bijv aan dat jullie wel gaan zien of het traject volgend jaar al start, afhankelijk van wat ze kan en wil, en van jullie inschatting dan.
Pinokkio schreef op 09-07-2023 om 19:42:
Lukt het om wat afstand te nemen?
Je hoeft geen ‘begrip’ te hebben voor haar frustraties ed, kan ook bijna niet want het zijn ‘gewoon’ kleine kinderen - frustraties.
En een keer aanspreken lijkt me ook geen ramp. Een keer uitvallen ook niet, we zijn allemaal mensen. Uiteraard ben ik zelf ook weleens uitgevallen. Het was voor mij wel een alarmsignaal en ik vind het iets dat je wel ten alle tijden zou moeten proberen te vermijden.
Jouw dochter heeft zo te horen nogal moeite (zoals zoveel 8 jarigen!) met het managen van haar emoties.
Heftige emoties van jullie helpen daar niet bij.
Ik zou niet altijd vanalles willen ‘doen’ met een bui. Je hoeft het niet te begrijpen, hoeft ook niet perse iets met haar maar zorg vooral dat je er zelf zo weinig mogelijk last van hebt. Het is háár bui en die mag er zijn. Pas op dat je niet gaat oordelen over al haar emoties, zo te horen oordeelt ze zelf al veel te veel. Ik zou juist tegenwicht gaan bieden denk ik, ik vind al haar excuses toch wat zorgelijk. Boos zijn mag gewoon!! (Moet mogen)
En realiseer je dat ze nu essentiële ontwikkeling doormaakt, juist om haar emoties te leren reguleren. Doe een stap naar achter, het gaat níet over jou, en probeer te kijken hoe je haar kunt steunen hierin. Wat heeft ze nodig? Waarbij je moet oppassen de boel niet over te gaan nemen, het is haar proces en dat moet het blijven.
Mij hielp het echt enorm om mezelf ‘nuttig’ te gaan maken in dit soort ontwikkelingen. Dat voelde veel minder machteloos.
En hierin mag je een hoop fouten maken.
Precies dit. Een kind mag emoties hebben ook als die onbegrijpelijk zijn. Wel kun je kijken naar de uitingsvorm. Dus wat is een goede manier van boosheid, verdriet, frustratie uiten. Schoppen, slaan, met ding gooien, schelden is waarschijnlijk niet wenselijk. Maar je zou kunnen afspreken dat jullie bij boosheid gaan stampen of de woede afreageren op een kussen. Dat bij verdriet er niet gekrijst wordt maar rustig uitgehuild mag worden.
Natuurlijk mag ze emoties hebben en af en toe een boze of verdrietige bui is helemaal prima. Maar het ding is dat het nu echt heel veel korte buitjes op een dag zijn en dat maakt het zo vermoeiend, dat je echt denk 'wat nu weer...oh, alweer een futiliteit waar ik niks mee kan...zucht'. Nou ja, dat dus.
Als ze, zoals laatst aan kan geven 'ik ben even verdrietig om alles, mag ik bij je komen liggen zodat je me vast kan houden', dan snap ik dat en ik kan er wat mee. Dan huilt ze even uit en dan gaat ze weer verder. Dan doen we het samen en dat is voor ons beide fijn.
En ja, einde schooljaar, ze is moe, toe aan vakantie en wij ook. Ze wil ook helemaal niet constant boos worden om niks. Maar juist omdat het zoveel korte momenten op een dag zijn, blijf je er als gezin ook in hangen, je komt niet verder. Ze kan ook erg slecht tegen warmte, helpt ook al niet mee.
Ik vind het lastig om mezelf 'nuttig' te maken in dit soort situaties. Als ze zegt 'houd me vast', dan lukt me dat, nu niet, voor mijn gevoel.
Ze uit haar boosheid niet op onaanvaardbare wijze, dat dan weer niet.
En natuurlijk krijgt ze er niks van als ons geduld een keer op is, ze heeft al voor hetere vuren gestaan. Maar zo'n uitval van mijn man komt zelden voor, dus daar schrok ze wel van. En mijn man zelf ook.
Haar autonomie geven helpt wel. Niet zo zeer in het wat, wel in het hoe en het wanneer. In het algemeen, niet alleen nu. Uiteindelijk heeft mijn man dat wel met haar afgesproken en ze is gisteren na het eten naar bed gegaan. Ze heeft een paar uur diep geslapen, maar werd op een gegeven moment wel wakker en was verdrietig en boos op zichzelf omdat ze zo moeilijk deed over alles en lelijk had gedaan tegen ons. Als ze dan met betraande oogjes en een trillend lipje naast je bed staat kan ik niet meer boos zijn, dan komt mijn innerlijke beschermdrift weer boven. Kom maar meisje, veilig bij papa en mama. Dan veeg ik haar traantjes van haar gezicht en leg haar tussen ons in.
Maar waarom zou je boos zijn?
Ik vind het toch wel wat zorgelijk dat ze zich zo schuldig voelt. Mag ze (onredelijk) boos zijn?
Als ze vraagt om een knuffel ben jij niet al te nuttig bezig, dan lost ze het in feite zelfstandig op (op een manier die niet echt gemiddeld is trouwens, realiseer je je dat wel?) jij fungeer dan slechts als ‘lijf’ in haar oplossing.
Nuttig kun je je maken als je echt probeert te kijken naar hoe jij haar kunt steunen in dit individuele proces van haar: wat heeft ze daarin nodig. Dus niet: hoe krijg ik haar emoties gestopt. Wel: wat heeft ze nodig om op langere termijn te groeien, hoe kan ik haar hierin ondersteunen.
En sommige buien kun je ook een beetje negeren, klein houden, niet al teveel aandacht aan geven.
MamaE: ‘Ik vind het lastig om mezelf 'nuttig' te maken in dit soort situaties. Als ze zegt 'houd me vast', dan lukt me dat, nu niet, voor mijn gevoel.’
1) Ik snap deze uitspraak eerlijk gezegd niet want als een kind vraagt om een knuffel, dan geef je die zonder af te vragen of die wel nuttig is. Een knuffel is als een pleister op een snee en een simpele blijk van liefde.
2) En als je kind van 8 naast jullie bed staat, na een gevoelige confrontatie eerder, dan neem je haar toch gewoon bij jullie, wel of geen bescherm drift. Als ik vroeger bang was en naar de slaapkamer van mijn ouders ging, zou ik gekwetst zijn als ze mij zouden terug sturen. Een kind gaat niet zonder reden naar je toe. Of ben jij vroeger anders gewend?
Pinokkio schreef op 10-07-2023 om 16:51:
Maar waarom zou je boos zijn?
Ik vind het toch wel wat zorgelijk dat ze zich zo schuldig voelt. Mag ze (onredelijk) boos zijn?
Als ze vraagt om een knuffel ben jij niet al te nuttig bezig, dan lost ze het in feite zelfstandig op (op een manier die niet echt gemiddeld is trouwens, realiseer je je dat wel?) jij fungeer dan slechts als ‘lijf’ in haar oplossing.
Nuttig kun je je maken als je echt probeert te kijken naar hoe jij haar kunt steunen in dit individuele proces van haar: wat heeft ze daarin nodig. Dus niet: hoe krijg ik haar emoties gestopt. Wel: wat heeft ze nodig om op langere termijn te groeien, hoe kan ik haar hierin ondersteunen.
En sommige buien kun je ook een beetje negeren, klein houden, niet al teveel aandacht aan geven.
Ik begrijp eerlijk gezegd niet goed wat je bedoelt. Ja, ze mag boos zijn, op mij, op mijn man, op situaties. Ze mag dat ook uiten, maar een hele dag door om de haverklap stukjes boosheid opvangen vind ik wel heel vermoeiend. Dat ligt bij mij en niet bij haar, dat weet ik ook wel.
Ik probeer ook echt wel om er niet al te veel op in te gaan en er geen heel ding van te maken, maar het lijkt in zo'n bui alsof we het nooit goed doen. Ik wil haar gevoel niet bagatelliseren, maar ik wil haar ook niet bevestigen in het drama dat ze soms van dingen kan maken.
Dat schuldgevoel van haar vind ik ook wel zorgelijk. Het is niet nodig, maar het is er wel. Ze denkt wat mij betreft te veel in schuld en straf. Het zou ook voor haar zelf fijn zijn als ze daar beter mee leert om te gaan.
Ik weet ook niet zo goed wat 'normaal' of 'gemiddeld' is voor kinderen van acht. Ik mis dat referentiekader omdat ik dat zelf nooit was, terwijl ik dat wel zo zag. Dat besef doet ook wel pijn, want het is wel een tekortkoming van mij die nooit helemaal weg zal gaan.
Flanagan, natuurlijk krijgt ze een knuffel als ze daar om vraagt en als ze bij ons in bed wil, mag dat ook. Wat ik bedoelde is dat wanneer ze vraagt om een knuffel of om haar vast te houden, dat dat een concrete opdracht is. In zo'n bui van gefragmenteerde boosheid en schuldgevoel vind ik dat lastiger. Het lukt me dan niet om haar te 'lezen', erachter te komen wat 'eronder' zit en eerlijk gezegd wekt haar gedrag dan ook irritatie bij me op plus de ergernis over mijn eigen onvermogen haar te zien en te horen tussen de regels door, waardoor ik minder kan hebben en op moet letten dat ik dat gevoel bij mezelf houd in plaats van het bij haar neer te leggen. Ik ben daar niet trots op, maar het is wel zo.